राजस्थान : देवनारायण पशुपालक आवास योजना, कोचिंग सिटी कोटा गोठामुक्त करण्यासाठी आणि पशुपालनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी तयार करण्यात आलेली आहे. अशा या अनोख्या योजनेत स्वायत्तता मंत्री शांती धारीवाल यांनी ताबा सुपूर्द केला आणि वाटप झालेल्यांना घरामध्ये प्रवेश मिळवून दिला. पहिल्या टप्प्यात 738 घरांचे बांधकाम पूर्ण करून 501 घरांचे वाटप करण्यात आले आहे. सुमारे 300 कोटी रुपये खर्चून तयार करण्यात आलेल्या या गृहनिर्माण योजनेत 15 हजार गुरांच्या राहण्याची व्यवस्था करण्यात आली आहे. त्यांच्यासाठी हायटेक सुविधांची व्यवस्था करण्यात आली आहे. विशेष म्हणजे येथे राहणारे पशुपालक दुधाव्यतिरिक्त शेणखत विकू शकणार आहेत. त्यासाठी प्रतिकिलो एक रुपये मोजावे लागणार आहेत.
याची सुरुवात करताना सरकारचे स्वायत्त मंत्री म्हणाले की, केवळ देशातच नाही तर परदेशातही पशुपालकांसाठी सर्व सोयीसुविधांनी युक्त अशी कोणतीही योजना नसेल, जिथे ते स्थायिक होऊन त्यांचा शैक्षणिक, आर्थिक आणि सामाजिक विकास करू शकतील. यामुळे पशुपालक शेतकऱ्यांच्या जीवनात मोठा बदल होणार आहे. यासोबतच कोटा शहर प्राण्यांच्या अपघातापासून मुक्त होण्यास मदत होणार आहे.
पशुपालकांच्या मुलांच्या भविष्यासाठीही या योजनेत तरतूद करण्यात आली आहे. या गृहनिर्माण योजनेत इंग्रजी माध्यमाची शाळा, रुग्णालय, दूध बाजार, दूध प्रक्रिया युनिट, बायोगॅस प्लांट, वाहतुकीसाठी बस चालवणे आदी सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आल्या आहेत. याशिवाय पशुवैद्यकीय रुग्णालय, सोसायटी कार्यालय, पोलीस चौकी, पशुमेळा मैदानही बांधण्यात आले आहे.
योजनेची वैशिष्ट्ये
पशुपालकांसाठी 1227 मोठ्या निवासी भूखंडांची तरतूद करण्यात आली आहे.
त्यापैकी 738 घरांचे बांधकाम पूर्ण करून 501 पशुपालकांना वाटपही करण्यात आले आहे.
या भूखंडांच्या मागील भागात सुमारे 40 चौरस मीटर परिसरात दोन खोल्या, स्वयंपाकघर, स्वच्छतागृह, स्नानगृह, व्हरांडा, चारा साठवणुकीची सोय आहे.
भूखंडाच्या पुढील भागात पशुधनासाठी शेड बांधण्यात आली आहे. ज्यामध्ये प्लॉटच्या क्षेत्रफळानुसार 18 ते 28 जनावरे पाळण्याची क्षमता असेल.
निवासी भूखंडांव्यतिरिक्त दुग्धोद्योगासाठी 50 भूखंड, स्ट्रॉ गोदामासाठी 14, खालचुरी आणि सामान्य व्यवसायासाठी 112 भूखंड देण्यात आले आहेत.
शेण 1 रुपये किलो दराने खरेदी केले जाईल
या योजनेंतर्गत सुमारे 15,000 जनावरांच्या शेणाची विल्हेवाट लावण्यासाठी अर्बन डेव्हलपमेंट ट्रस्टतर्फे बायोगॅस प्रकल्प उभारला जात आहे. बायोगॅस प्रकल्पाच्या स्थापनेमुळे या योजनेमुळे शेणाच्या दुर्गंधीपासून सुटका होईल आणि बायोगॅस प्रकल्पासाठी 1 रुपये प्रति किलो दराने जनावरांचे शेण खरेदी केले जाईल. बायोगॅसपासून निर्माण होणारा गॅस पाईपलाईनद्वारे घरांमध्ये पुरविला जाणार आहे. बायोगॅस प्रकल्पातील शेणाची विल्हेवाट लावण्याबरोबरच सेंद्रिय खताचीही निर्मिती केली जाणार आहे.
वेंगुर्ल्यातील आंबा थेट व्हाईट हाऊसच्या दारात! आंब्याची भुरळ अमेरिका राष्ट्राध्यक्षांनाही
